domenica 9 novembre 2008

Crìticas eja, fàulas nono

A Francu Pilloni, iscritore dèghidu e de gabale e òmine meda mègius de su chi cumparit in s’artìculu suo. Francu, amigu meu, a ti torrare a nàrrere chi sa Lsc no est su mustangone chi tue imàginas est tempus pèrdidu. Tue ses cumbintu chi si tratat de una gasta de lege imperada cun su busile e pesso chi non t’at a cumbìnchere chi gasi no est mancu su fatu chi tue sighis a iscrìvere e a faveddare comente cheres. E chi in su Sàrrabus sighint a faveddare su sarrabesu, in Marmidda su marmiddesu, in Baronia su baroniesu.
Deus bardet, b’at a chie pessat chi su Sole girat a in ghìriu de sa Terra (chi est unu paris pratu, dae uve si nche podet rùghere a su bòidu nigheddu de su nudda) e nd’ant àsiu issentzidos e satellites a contare s’incontràriu: nemos los at a pòdere cumbìnchere. E però e però... Si podet mai contare fàulas che a sas chi ispartinas tue? Tue naras chi sa tancada de s’Ufìtziu de sa limba sarda de Aristanis no “est che su cumenzu de is cosas, poita a is cittadinus de Aristanis e de is biddas sa LSC no ddis est mai pracia, ca no ddis appartenit: dd'hanti supportada comenti si supportat una contravvenzioni, candu ddis arribat a domu, ca tanti, mancai grammonisti a boxi arta, nemus ti scurtat”.
Unu poeta che a tie podet finas bisare, ma devet ischire chi unu contu sunt sos bisos e àtera cupa sunt sas cosas reales. Tue pessas chi, essende beru su chi naras de “is cittadinus de Aristanis e de is biddas”, 88 comunas de 88 de sa Provìntzia aiant atzetadu de intrare a sos progetos de s’ufìtziu? E sunt contràrias finas sas biddas chi faveddant sa limba sarda isseberada comente comuna? Ajò. Cumprendo totu, ma chi unu che a tie fagat “disinformatsia” bastante de bastare s’obietivu suo, custu nono. E in prus, cale est s’obietivu tuo? De isciusciai totu?
Ma b’at una cosa prus infadosa puru in s’iscritu tuo: sa de pessare chi siat una cosa galana ca rughet sa Lsc cudda operatzione polìtica pagu crara, in uve unu pessu feu de s’Istadu si mesturat cun s’idea de su guvernu sardu chi prus una cosa est peius mègius l’andat politicamente. E Deus bardet si paris cun sa Lsc s’isperdent postos de traballu e est in pòntima sa prospetiva de una limba sarda non prus folclorica e tribale si non natzionale.
Ma non b’at de si pònnere parmos de lardu e de si la rìdere meda: Tore Cubeddu e Marinella Marras, paris cun sos àteros chi lis ant a pònnere fatu, ant pèrdidu su traballu, ma ne issos ne sos àteros (e si parva licet mancu deo) ant a pònnere in su cadassu s’idea de una limba sarda natzionale, in uve totu sos limbàgios tenent sa matessi dinnidade comente li deghet a sa limba de unu pòpulu, una e non 378.

2 commenti:

sardus filius ha detto...

saludu G.F.,
so' sighinde cun attenzione su ch'est capitende in sos isportellos de sa limba essende deo matessi un operadore linguisticu de isportellu comunale, so' contra sa LSC comente a Francu Pilloni ma, ancora pius, so' contra sa gestione de chie hat ammanizadu sos servizios garantidos da sa L.482/99, chi si risolven' in d'una passividade assoluta de no produer' peruna utilidade po sa collettividade chi los finanziat.
Sa idea de sa LSC (o LSU) naschet cun sa L.R. 26/1997 ma sa L. 482/99 hat fattu mudàre totu sos equilibrios, totu sos paradigmas e obiettivos politicos; chie hat coordinadu s'attividade no si nd'est abistu e hat sighidu a chilcare sos mortos in "tzuca".
Ite sensu tenet, difatis, a faeddare de "uficialidade de su sardu" cando b'hat tres articulos de sa legge chi nde faeddan' in modu giaru, chenza lassare a su sardu peruna possibilidade uficiale?
Si una "limba sarda nazionale" si fu' devida riconnoscher' no est tzeltu sa LSC chi cun sa "minorantzia linguistica istorica" presentada da sa legge no tenet peruna atinenzia, ma sa grammatica de su canonigu Giuanne Ispanu, chi faghet finas unu paragone cun sos ateros dialetos isulanos ispieghende "s'istoria" cun termines de paragone.
Cumparende su 'inari chi s'est ispesu in custos annos (11 milliones de Euro) cun sos fruttos chi hat dadu s'attividade de sos operadores in sa PP.AA., su 'e serrare sos isportellos nde risultat una conseguenzia naturale, est ispesa passiva in s'amministrazione e, po segare sos fundos de s'Iscola, mezus chi tanchen' sos "isportellos linguisticos de su sardu" chi, a sos sardos, no han' imparadu nudda de nou de su chi ischian' giai.
Chi s'annuariu de sas tassas lu leggias in sardu o in italianu, po fagher' un esempiu, sas tassas las deves pagare su matessi (no b'hat perunu iscontu) e, si cheres fagher' calchi ricursu ca t'han' ilbagliadu sos contos, lu podes fagher' "bilingue", ma su chi faghet testu est semper' e solu unu ..... e no est su "ricursu in limba sarda"!!!
Nos han' (o nos semus) inserrados in d'unu mundu de faulas e de illusiones, si s'atzetan' "sas criticas" si podet cuminzare a fagher' unu pagu e lughe subra sas "rejones de su fallimentu".
Si sa politica de valorizzazione linguistica est a custu puntu, si devet narrer' cun d'unu pagu 'e risentimentu, si devet solu a sos chi sustenen' sa LSC imposta a traduer' attos chi no tenen' perunu valore (ca no produin' efetos giuridicos), ma lassamus andare, sun chistiones chi si faghen' longas.
Ti signalo, in serrada, una vera e propria "iscobelta istorica" ch'hapo fattu in su Comune de Tresnuraghes (in orariu de "uficiu"). Hapo pubblicadu sas fotografias in "su chizone web": si bi faghes/ides unu saltiu dademi su parrer', su cummentu, sa critica o su giudiziu.
Sas faulas, in sa tradizione giughiat sas ancas culzas .... e su nare longu, tantu chi a su fizu de mastru Geppetto l'han' postu PINO (da sa linna) ATTENZIONE (su babbu li naraiat semper': "Occhio" pino, "no ti distraes"), e gai bi l'han' pesadu: Pin'occhio, ma Collodi s'est ilmentrigadu de li ponner' s'"apostrofo"!

Anonimo ha detto...

Zuannefranziscu miu,
mi dispraxit ma deu no seu su tiaulu chi mi pintas. M'hiat a praxi meda de essi malu malu assumancu po una dì, ma no inci renesciu. Po cussu, si hapu scrittu chi no seu cuntentu chi serrint is Uffizius, hapu postu in contu sa perdita de su postu de traballu de Tore Cubeddu e de aturus puru. E candu si trattat de perdi postus de traballu, sciu ita bollit nai po una personi, po una familia, ….
Immui tui ammostas de essi aici intelligenti de sciri andai addeni de su chi hapu scrittu, de liggi is pensamentus mius, finzas cussus de is calis no m'indi fui acatau de ddus hai fattus: no est chi de immui nantis depa pregontai a tui ita hapu pensau?
Candu hapu fueddau de is biddas chi no stimant (anzis, mancu dda pigant in cunsiderazioni!) sa Lingua de Mesania, o LSC chi dda bollasta zerriai, fui narendi de is biddas chi frequentu, cussas de sa Marmilla, asubetotu. E hapu regordau a Tore Cubeddu su cumbenniu de Masuddas, prus che aturu.
Cantu a mi poni che fraizu, a abettai chi is leis de su Stadu e sa mala pulitica regionali inci ghettint a sa fossa s lingua sarda, m'inci bis a mimi? Unu chi fueddat e scrit in modu “tribali” po sceru suu no po ammarolla? Unu chi hat nau chi, si abarràt a solu a fueddai in sardu (in modu tribali), inci pesàt a campanili e si poniat a agitoriai?
Deu seu contras a “custa” LSC, poita est leggia, tonta e mali cumbinada.
A tui ti parrit su dogma de s'Immaculada? Abbarra comudu, e chini ti circat? Fai su tuu, ma lassa chi deu pensi po contu miu.
E naramì, si ddu scis, poita no fait a ddi cambiai nudda a custa cosa pudescia?
Cantu a s'accettazioni de is sindigus asuba de custus Uffizius e de s'usu de sa LSC, est stetia sa Provincia a ddus imbrolliai, narendi ca fadiat su coordinamentu e invecis hat fattu su chi hat bofiu.
O no est aici? Prova a intendi is sindigus de Moguru, de Masuddas e de is ateras biddas (is chi connosciu) ita hanti depiu arrespusdi a is cittadinus, candu hanti biu is manifestus scrittus in cabesusesu.
Caru Zuannefranziscu, sa beridadi est comente una mela: portat assumancu duas faccis: cussa facci a soli est arrubia, s'atera …

Francu Pilloni